Virale hepatitis

In bloedonderzoek van paarden worden met enige regelmaat verhoogde leverwaardes (die een indicatie zijn voor levercelschade ≈ hepatitis) vastgesteld. Aanleiding voor bloedonderzoek kan zijn dat het paard klinische klachten vertoont die kunnen passen bij hepatitis (denk hierbij aan bijvoorbeeld anorexie / gewichtsverlies, sloomheid, verminderd presteren, icterus, koliek en in ernstige gevallen ook fotosensibiliteit en/of neurologische verschijnselen door hepato-encephalopathie). Het kan echter ook zo zijn dat het paard geen duidelijke klinische verschijnselen vertoont, en de verhoogde leverwaardes per toeval worden vastgesteld of uit een algemene screening naar voren komen. Dit komt doordat de lever een grote reservecapaciteit heeft en duidelijke symptomen van leverproblemen daardoor vaak pas optreden nadat een groot deel (60-80%) van het functionerende leverweefsel verloren is gegaan.

Wijze van ontstaan

De lijst met differentieel diagnoses voor het ontstaan van leverschade is behoorlijk lang. Voorbeelden van bekende primaire oorzaken zijn toxische stoffen (b.v. Jacobskruiskruid, ijzer-overmaat, blauwalg), metabole aandoeningen (leververvetting) en bacteriële pathogenen (Tyzzer’s disease door Clostridium Piliforme). Recent zijn aan deze lijst ook levervirussen toegevoegd: in het kader van infectieuze (virale) hepatitis bij paarden worden Equine parvovirus-hepatitis (EqPV-H) en Equine hepacivirus (EqHV) tegenwoordig beschouwd als klinisch relevante ziekteverwekkers.

Ziektebeeld

Equine parvovirus-hepatitis:

Dit virus wordt in verband gebracht met verschillende gradaties van hepatitis, variërend van subklinische gevallen met milde leverschade (waarbij de verhoogde leverwaardes de belangrijkste aanwijzing zijn dat er sprake is van levercel schade) tot ernstige hepatitis met klachten als bijvoorbeeld anorexie/gewichtsverlies, sloomheid, verminderd presteren, icterus en koliek. Een klein deel van de geïnfecteerde paarden ontwikkelt na infectie de ziekte van Theiler (TD = Theiler’s disease), ook wel bekend als equine serum hepatitis, dit is een zeer ernstige uitingsvorm die vaak fataal afloopt. TD wordt gekarakteriseerd door een acute, ernstige uitgebreide levercelnecrose.

Equine hepacivirus:

Sub-klinisch: veel van de met EqHV geïnfecteerde paarden vertonen geen duidelijke klinische symptomen, maar worden ontdekt door screening via bloedonderzoek waarbij verhogingen van leverenzymen zoals GGT, AST en GLDH worden gevonden.
Milde hepatitis: Sommige paarden ontwikkelen een zelflimiterende hepatitis die gepaard kan gaan met aspecifieke symptomen zoals sloomheid, poor-performance of milde anorexia.
Chronische infectie: Een chronische EqHV-infectie komt slechts sporadisch voor. In deze gevallen kunnen paarden aanhoudende verhogingen van leverenzymen, gewichtsverlies, slechte prestaties en histopathologisch leverfibrose of galweghyperplasie vertonen.

Overdracht

Beide virussen kunnen door middel van bloedproducten (via bijvoorbeeld bloedtransfusies, serum, tetanus antitoxine en allogene stamcellen) worden overgedragen, zoals vooral al bekend is voor Theiler’s disease (serum hepatitis). Daarnaast is bewezen dat overdracht ook mogelijk is via de neus, mond en intra-articulair in geval van EqPV-H en van merrie op veulen voor EqHV. Momenteel wordt er veel onderzoek gedaan naar beide virussen, wat de komende jaren mogelijk meer overdrachtsroutes aan het licht zal brengen.

Diagnose

Verhoogde leverwaardes in bloedonderzoek, waaronder GGT, AST en GLDH.

Risicofactoren

Wat het potentieel schadelijke effect is van (chronische) subklinische en mild-klinische infecties op de gezondheid en het prestatievermogen van paarden is momenteel onderwerp van wetenschappelijk onderzoek.

Aanpak

In geval van verhoogde leverwaardes kan aanvullend onderzoek worden gedaan met PCR-pakket levervirussen. Dit is gevoelig en specifiek onderzoek naar de twee virussen die hepatitis bij paarden kunnen veroorzaken: Equine parvovirus-hepatitis (EqPV-H) en Equine hepacivirus (EqHV).

Zoomfunctie